โรงเรียนมัธยมตระการพืชผล ได้รับอนุมัติจากกระทรวงศึกษาธิการ ประกาศจัดตั้งเป็นโรงเรียนเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2512 ในระหว่างนั้นโรงเรียนยังไม่ได้รับจัดสรรงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียนรวมทั้งอัตราครูมาบรรจุ ทางราชการจึงขอใช้อาคารเรียนของโรงเรียนขุหลุ (ประชาวิทยาคาร) เป็นสถานที่ทำการเรียนการสอนชั่วคราว และขอความอนุเคราะห์ครู-บุคลากรจากโรงเรียนประถมศึกษาในอำเภอตระการพืชผลมาช่วยสอน โดยมีนายสุดใจ แสนทวีสุข ปฏิบัติหน้าที่ครูใหญ่ บริหารโรงเรียนชั่วคราว
เริ่มต้นได้เปิดรับนักเรียน ม.ศ.1 จำนวน 2 ห้องเรียน ต่อมาในปี พ.ศ. 2513 โรงเรียนได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียนขนาด 4 ห้องเรียน และบ้านพักครู จำนวน 4 หลัง บริเวณริมหนองขุหลุ อยู่ตรงกันข้ามกับโรงเรียนตระการพืชผล (สังกัดสำนักงานประถมศึกษาอำเภอตระการพืชผล) ปัจจุบันใช้เป็นสำนักงาน เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 2 โรงเรียนจึงได้ย้ายมาเรียนที่อาคารเรียนหลังใหม่
ในปี พ.ศ. 2514 ดร.ก่อ สวัสดิพานิชย์ อธิบดีกรมสามัญศึกษา (ขณะนั้น) ได้มาตรวจเยี่ยมโรงเรียนมัธยมตระการพืชผล และเห็นว่าบริเวณพื้นที่ของโรงเรียนคับแคบ เมื่อรับนักเรียนมากขึ้นจะยากแก่การขยายโรงเรียนในอนาคต จึงให้แนวคิดในการหาพื้นที่ในก่อสร้างโรงเรียนเพื่อรองรับการขยายชั้นเรียน นายเต็มใจ หาญจางสิทธิ์ ดำรงตำแหน่งครูใหญ่ (ขณะนั้น) พร้อมด้วยคณะกรรมการอำเภอและชาวบ้านอำเภอตระการพืชผล จึงได้หาที่ดินแห่งใหม่เพื่อเป็นที่ตั้งโรงเรียน จากความมุ่งมั่นและศรัทธาในการส่งเสริมการศึกษาให้กับลูกหลานชาวตระการพืชผล จึงได้รับการบริจาคที่ดินบริเวณทิศใต้บ้านดอนทับช้าง จำนวน 45 ไร่ 82.40 ตารางวา จากชาวบ้านอำเภอตระการพืชผล ดังต่อไปนี้
- นางพุฒ ฟองลม บริจาคที่ดิน จำนวน 10 ไร่ 3 งาน 56 ตารางวา
- นายสิงห์ อ่อนโยน บริจาคที่ดิน จำนวน 1 ไร่ 1 งาน 82 ตารางวา
- นายเต็ม เชื้อสูง บริจาคที่ดิน จำนวน 6 ไร่ – งาน 62 ตารางวา
- นางหนูเปล่ง รูปศรี บริจาคที่ดิน จำนวน 9 ไร่ – งาน 40 ตารางวา
- นายคำมี เท่าทอง บริจาคที่ดิน จำนวน 18 ไร่ – งาน 47 ตารางวา
- นางแต่ง ชนะพาห์ บริจาคที่ดิน จำนวน – ไร่ 2 งาน 16 ตารางวา
โรงเรียนได้ทำการก่อสร้างอาคารเรียน อาคารประกอบ และจัดสรรพื้นที่ในบริเวณโรงเรียนเพื่อรองรับการจัดการเรียนการสอนของครู การก่อสร้างสำเร็จเรียบร้อยและได้ย้ายนักเรียนจากโรงเรียนหลังเก่า มาเรียนในที่แห่งใหม่นี้ ในปี พ.ศ.2516 โรงเรียนมัธยมตระการพืชผล ได้รับความไว้วางใจจากผู้ปกครองในอำเภอตระการพืชผลและอำเภอใกล้เคียงส่งบุตรหลานเข้ามาเรียนเป็นจำนวนมาก กระทรวงศึกษาธิการจึงได้จัดสรรงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียน อาคารประกอบ หอประชุม โรงอาหาร ครบถ้วนตามแผนการจัดชั้นเรียน